Hoe zet je AI verantwoord in bij lesgeven en toetsen?
Gebruik AI steeds als aanvulling op je didactische expertise, niet als vervanging. Start klein met een proefproject, maak afspraken met je team en communiceer transparant naar leerlingen en ouders. Ga ook na welk soort AI je gebruikt en tot welke inhoud de AI toegang heeft.
Kernprincipes
- Transparantie: wees duidelijk wanneer en waarvoor AI wordt gebruikt (bv. formatieve feedback, itemgeneratie, creatieve opdrachten).
- Privacy & AVG: zorg dat je de nodige administratie in orde hebt. Is er goedkeuring van de ouders? Zijn de leerlingen oud genoeg? Met welk account mogen de leerlingen werken?
- Bias & eerlijkheid: check AI-uitvoer op vooringenomenheid; bouw een dubbele controle, laat leerlingen bij elkaar controleren, vraag alle AI gegenereerde content op voor menselijk toezicht.
- Didactische meerwaarde: koppel AI-inzet aan leerdoelen (bv. hogereorde-denken, differentiatie, formatieve evaluatie). Kijk waar AI je planlast kan doen afnemen.
Stappenplan
- Doel & use-cases kiezen: feedback op schrijfproducten, hints bij oefentaken, rubrics genereren, varianten van toetsitems, mondelinge vaardigheden trainen.
- Pilot & risicoanalyse: definieer het eerste proefproject, privacy- en biascheck, afspraken vastleggen (beleid).
- Didactische inbedding: instructie over AI-gebruik, criterialijsten, voorbeelden van juiste/onjuiste AI-hulp.
- Monitoring & kwaliteitszorg: evalueer leerwinst, werkdruk en betrouwbaarheid; stel bij op basis van data en feedback.
Veelgemaakte fouten (en oplossingen)
- Onbegrensde inzet: beperk steeds tot duidelijk omschreven taken met menselijk toezicht.
- Geen communicatie: publiceer korte richtlijnen voor leerlingen/ouders (wat mag/wat niet).
- Alleen reproductietaken: ontwerp opdrachten die denkstappen en reflectie tonen (procesbewijs).
- AI als taboe beschouwen. Vraag aan de leerlingen welke tools ze spontaan gebruiken. Leer ze kritisch kijken naar AI.
Algemeen: start klein en concreet.
Kernwoorden: AI in onderwijs, ethiek, privacy, AVG, bias, transparantie, leerkrachtrol, formatieve evaluatie, adaptief leren, evidence-based.